Eksponat tygodnia – Puzdro hr. Włodzimierza Tyszkiewicza
Dziś prezentujemy Państwu kolejny eksponat związany bezpośrednio z ziemiaństwem, jest nim puzdro na papierosy, niegdyś należące do Włodzimierza Ignacego hr. Tyszkiewicza-Łohojskiego herbu Leliwa. Jest to nowy eksponat, który trafi na ekspozycję stałą dąbrowskiego dworu.
Hrabia Tyszkiewicz urodził się 28 stycznia 1880 r. w Brodach, zm. w 1953 r. w Londynie, w rodzinie Marcelego hr. Tyszkiewicza-Łohojskiego i Marii z Krąkowskich z Krąkowa. Na początku XX w. był oficerem wojsk austro-węgierskich, a z dniem 1 listopada 1918 r. w stopniu majora przeszedł do Wojska Polskiego. Wiosną 1919 r. został szefem sztabu 4 Dywizji Piechoty. Na początku 1921 r. potwierdzono (z 1 kwietnia 1920 r.) nadanie stopnia oficerskiego – pułkownika. Przydzielony do garnizonu przemyskiego, zajmował stanowisko szefa sztabu. W październiku 1922 r. objął dowództwo 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Prużanie (obecna Białoruś). Od stycznia 1925 r. pełnił obowiązki dowódcy 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie, a w październiku został mianowany dowódcą 10 Brygady Kawalerii w Przemyślu. Obie jednostki wchodziły w skład okręgów dowódczych. Dowództwo Okręgu Korpusu nr 10 w Przemyślu było jednym z dziesięciu Okręgów Dowódczych w II Rzeczypospolitej, pełniących w głównych miastach funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe. Z dniem 31 maja 1927 r. hrabia Tyszkiewicz przeniesiony został w stan spoczynku.
W wyżej wspomnianym dniu otrzymał srebrne puzdro, składające się z pudełka wyściełanego ciemnym welurem oraz wieka zdobionego, wykonanym z kości słoniowej, herbem rodowym Leliwa. W środku puzdra widnieje grawer, poświęcony Włodzimierzowi Tyszkiewiczowi. Tekst brzmi: „Naszemu Dowódcy Panu płk.[owinikowi] dypl.[omawanemu] kaw.[alerii] Wojska Polskiego Włodzimierzowi Tyszkiewiczowi. Kadra oficerska X Brygady Kawalerii 31/5 1927 Przemyśl”.
Piotr A. Czyż
Redakcja Agnieszka Świerczewska
„Dziennik Rozkazów Wojskowych” Nr 2 z 12 stycznia 1919 roku.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 14 z 17 kwietnia 1920 roku.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 33 z 16 września 1922 roku.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 7 z 22 stycznia 1925 roku.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 106 z 15 października 1925 roku, s. 569.
„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 70.
[https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/47164, dostęp: 12.05.2021 r.]
L. Wyszczelski., „Polska myśl wojskowa 1918-1939. Wybór dokumentów”, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987.
