Eksponat tygodnia – dzwonek plum plum

Dzwonek został wykonany w 2. poł. XIX w. z posrebrzonego brązu. Jego wysokość wynosi 13 cm, a średnica podstawy 12 cm. Sygnowany jest „P. MEUSSISONER”. Posiada bardzo bogate zdobnictwo. Widnieją na nim motywy roślinne (kwiaty), wieńce laurowe (symbol zwycięstwa i chwały) oraz dwie sylwetki ludzkie wpisane w medaliony (popiersia ujęte z profilu).
Obie postacie prezentują modę oświeceniową (m. in. charakterystyczne dla XVIII w. peruki męskie, ubiór). Każda z nich jest opisana. Są to: król Prus Fryderyk II Hohenzollern (1712-1786) oraz cesarz rzymsko – niemiecki z dynastii habsbursko – lotaryńskiej Józef II (1741-1790). Obaj władcy byli przedstawicielami absolutyzmu oświeceniowego, twórcami potęgi swoich państw oraz ich reformatorami. Brali udział w I rozbiorze Polski w 1772 r.
W górnej części dzwonka znajduje się mechanizm służący do jego uruchomienia. Jest to niewielka kolumna mieszcząca wewnątrz sprężynę, zakończona elementem w kształcie kwiatu, który po naciśnięciu dłonią wprawiał w ruch serce dzwonka i wydawał dźwięk.
Zdobione nóżki urządzenia zakończone są niewielkimi kulami wykonanymi z brązu.
Dzwonki służyły w dworach do przywoływania służby domowej, zanim zaczęto ich używać klaskano w tym celu w dłonie. Karolina Nakwaska w swoim poradniku „Dwór wiejski” wydanej w 1843 r. tak pisze o dzwonkach: „[…] miej w domu całym twym dobrze urządzone dzwonki i dużo ich, niezałuj na nie wydatku. Nie ledwie każdy pokój winien ich mieć jeden, a nawet i więcej. Zyskasz na tem, i w czasie, i w usłudze i w przyjemności życia. — Nie będziesz ani sama, ani inni; krzyczeć i wołać na ludzi, co chwila wybiegać z pokoju, lub dzieci po służących wysyłać; — co w naszych dworach tak nieprzyjemny i nieprzyzwoity ruch zwykle robi, a czego nie widać wcale za granicą w porządnych domach”.

Anna Leśniczuk, fot. Anna Leśniczuk