Eksponat tygodnia – zestawy toaletowe

Prezentujemy dzisiaj Państwu dwa rodzaje zestawów toaletowych znajdujących się w łazience, na ekspozycji stałej.
W XVIII i XIX w. do higieny nie przywiązywano zbyt dużej uwagi. Ówczesne poradniki zalecają, by w pokojach dziecięcych oraz gościnnych znajdowały się misa oraz naczynia na ciepłą i zimną wodę dla obmycia twarzy i rąk. Czynność tą wykonywano z rana po przebudzeniu, natomiast kąpieli zażywano dużo rzadziej. Karolina Nakwaska w swojej książce „Dwór wiejski” pisała, że wyróżnia się jej dwa rodzaje: dla zdrowia (zgodnie z zaleceniami lekarza) oraz dla czystości. Według niej ta drugą powinno się brać raz na dwa tygodnie, natomiast kobiety (nie ciężarne) przynajmniej raz w miesiącu. Dzieci należało kąpać częściej.
Do codziennej toalety wykorzystywano naczynia ceramiczne lub rzadziej metalowe, które jak wspomniano wyżej znajdowały się w pokojach. Często były to zestawy toaletowe.
Pierwszy z takich kompletów będący w naszych zbiorach wykonany został z ceramiki na początku XX w. Składa się z czterech elementów: misy, dzbana, pojemników na mydło oraz na grzebienie. Każdy z nich ozdobiony jest prostym wzorem w kolorze złotym, zielonym i żółtym. Na denku dzbana widnieje sygnatura „B. F. K” oraz cyfra „593”. Była ona stosowana w latach 1880 – 1920 przez fabrykę Boch Freres SNC, która funkcjonowała w belgijskim mieście La Louvière.
Drugi zestaw (fajansowy) złożony jest z dwóch elementów białej misy oraz dzbana z pasmową zieloną dekoracją przy wylewach wzbogaconą czarnymi liniami. Na denkach posiadają cyfry „93” oraz szare pieczęcie z napisem w otoku: „MANIFACTORE IMPERIALE ROYALE”. Pod kołpakiem: „NIMY”, a jeszcze wyżej „FABRYCATION BELGE/ MADE IN BELGIUM”.

Anna Leśniczuk
Fotografie: Piotr A. Czyż

Literatura:
E. Kowecka, „W salonie i w kuchni. Opowieść o kulturze materialnej pałaców dworów polskich w XIX w.”, Poznań 2008.
Karolina Nakwaska z Potockich, „Dwór wiejski : dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym przerobione z fr. pani Aglaë Adanson wielu dodatkami i zupełnem zastósowaniem do naszych obyczajów i potrzeb”. T. 1, Poznań 1843.
https://www.theoldstuff.com/…/250-sygnatury-boch-freres-ker… [dostęp 29.07.2020]